Dieta bezglutenowa dla jednych jest koniecznością, a dla innych wyborem. Ci, którzy muszą z niej korzystać mierzą się z celiakią, a więc nietolerancją glutenu. Co to za choroba i jak sobie z nią radzić?

Od celiakii trudno jest uciec. Jest ona bowiem chorobą trwałą i utrzymuje się przez całe życie. Ma podłoże genetyczne i prowadzi do nieprawidłowego pobudzenia układu immunologicznego jelita cienkiego, a w konsekwencji do uszkodzenia kosmków jelitowych. Cały ten ciąg zdarzeń oznacza, że u chorych mogą wystąpić zaburzenia motoryki jelit i nieodpowiedniego trawienia. Wchłaniane są też substancje odżywcze zawarte w pokarmach, a to sprawa, że pojawiają się niedobory żywieniowe oraz inne związane z nimi komplikacje zdrowotne.

W przypadku dzieci poniżej 5. roku życia celiakia zazwyczaj objawia się tłuszczowymi biegunkami, wzdęciami, bólami brzucha i niedożywieniem. Aktualnie częściej pojawiają się jednak nietypowe albo zupełnie bezobjawowe rodzaje tej choroby. Czasami cechuje ją jedynie osłabienie, bóle głowy, bóle stawów i drażliwość. Ta przypadłość dotyczy jednak osób w każdym wieku, a jej pierwsze objawy wcale nie muszą wystąpić w młodości, czasami pojawiają się znacznie później. Szacuje się, że w Europie cierpi na nią około 1% populacji.

W celu zdiagnozowania celiakii wykonuje się testy serologiczne na obecność specyficznych przeciwciał (w klasie IgA, czasem u bardzo małych dzieci dodatkowo w klasie IgG) oraz biopsję jelita cienkiego. Jedyną metodą leczenia tej choroby jest stosowanie przez całe życie diety eliminującej wszystkie produkty zawierające gluten. Warto wspomnieć, że przetwory z niezanieczyszczonego glutenem owsa, spożywane w umiarkowanych ilościach, są dobrze tolerowane przez większość osób z celiakią.

Żywność bezglutenowa to taka, w której zawartość glutenu nie przekracza 20 mg/kg. Na rynku nie brakuje jednak produktów stworzonych specjalnie dla osób chcących unikać glutenu. Bardzo podobną dietę stosują osoby mające alergię na pszenicę. U nich również daje się zauważyć zupełnie nietypowe reakcje układu odpornościowego. Pojawiają się zawsze wtedy, gdy „zbliżą” się do niego białka pszenicy, jednak nie tylko glutenowe.

Reakcja alergiczna postępuje szybko i może obejmować objawy ze strony przewodu pokarmowego (nudności, wymioty, bóle brzucha, wzdęcia, biegunki i in.), układu oddechowego (np. duszności) oraz zmiany skórne (np. obrzęki, pokrzywka). Obecność alergii potwierdzają testy wykrywające przeciwciała, inne niż w celiakii, tzw. IgE. Warto też zauważyć, że alergia na pszenicę zazwyczaj objawia się już we wczesnym niemowlęctwie i rzadziej występuje u młodzieży i dorosłych. W przeciwieństwie do celiakii, która jest chorobą na całe życie, alergia ustępuje najczęściej pomiędzy 3. a 5. rokiem życia.

Chcąc odróżnić alergię na pszenicę od celiakii warto zauważyć, że alergia zazwyczaj wywołuje zagrażające życiu gwałtowne reakcje anafilaktyczne (tzw. wstrząs), w celiakii takie wstrząsy się nie zdarzają.

Źródło: Zachowaj Równowagę